Dünyada yılda 200 milyon euronun üzerinde bütçeyle yapılan ve büyük ilgi gören ralli sporuna Türkiye’de ilgi son yıllarda iyice azalırken, toplam bütçeler 5-6 milyon euroya kadar indi. Bir dönem önemli iş insanlarıyla popülaritesi artan sporun geleceği yetenekli gençlerin başarılarına bağlı.
Oksijen’den Emre Özpeynirci’nin haberine göre, Renç Koçibey, Cem Hakko, Mustafa Koç, İskender Atakan, Faruk Süren, Aytaç Kot, Saffet Çiftçi Ali, Karacan, Emre Yerlici, Nejat Avcı ve Serdar Bostancı gibi dev isimlerle bir dönem altın günlerini yaşayan, medyada geniş yer bulan ralli sporuna olan ilgi dünyanın aksine Türkiye’de son yıllarda iyice azaldı. Zamanında özellikle önemli iş insanlarının ralliye olan merakı ve yarışma tutkusuyla birlikte popülaritesi artan ve büyük destek gören bu önemli motorsporları organizasyonu, zaman içinde otomotiv markalarının ve sponsorların desteğini çekmesiyle birlikte ciddi kan kaybı yaşıyor. Avrupa’nın en önemli otomobil üretim üslerinden biri olan Türkiye’de bir dönem 7 fabrika takımının birçok sponsorla boy gösterdiği Türkiye Ralli Şampiyonası’nda bugün neredeyse tek bir fabrika takımı ayakta kalmak için mücadele ediyor. Bostancı ailesi direniyor.
Kendi gibi Türkiye şampiyonu olan oğlu Murat Bostancı ile uzun yıllardır tek fabrika takımı olarak yola devam eden Castrol Ford Team Türkiye’yi yöneten Serdar Bostancı ile Ford’a dünya ralli şampiyonaları için araç geliştiren M-Sport’un İngiltere Cockermouth’taki merkezinde bu sporun geçmişi ve geleceği konuşuldu.
Rallinin bir dönem iş insanlarının en büyük tutkusu olduğunu ve bu kişilerin pilot olmasıyla arkasına önemli maddi destek ve tanıtım gücünü aldığını hatırlatan Bostancı, “O dönem hepimiz resmen ünlüydük. Basında geniş yer buluyor, televizyonlara çıkıyor, adeta pop yıldızı gibi ilgi görüyorduk. Marka sayısının zirve yaptığı yıllardı. Ama özellikle 2001 krizinden sonra bu spor büyük yara aldı. Yanlış yönetimler ve ekonomik kriz sarstı, bir daha da eski günlerine dönemedi. Bütçeler kısıldı, patronların pistlere veda etmesi sonrası sahibi oldukları şirketlerin de destekleri yavaş yavaş çekilmeye başladı. En önemli etkisi de kandırılan sponsorların bu spora küsmesiydi” yorumunu yaptı.
TÜRKİYE’DE RALLİ BİTER Mİ?
Sözlerine; “Evet ralli söylendiği gibi pahalı bir spor ve evet özellikle otomotiv markalarından destek görmeden ayakta kalması pek mümkün değil” diye devam eden Bostancı şunları söyledi:
“Ama rallinin otomotiv sektörüne bugüne kadar verdiği ve vereceği Ar-Ge desteğini de görmezden gelemeyiz. Şu an Türkiye’de beklediği ilgiyi göremiyor olabilir ama dünya çapında bir başarı diğer spor dallarında olduğu gibi ralliyi de yine gündemin ilk sıralarına taşıyacaktır. Bizim ihtiyacımız olan tek şey genç yetenekleri bulup, onlara vereceğimiz destekle uluslararası başarılar elde etmek. O zaman ralli yeniden hak ettiği değeri ve desteği görecektir. Dünyada 100 yılı aşkın süredir iş birliği yapan Ford ve Castrol, 1998 yılından bu yana Türkiye’de de ralliye verdikleri desteği hiç çekmedi. Elde edeceğimiz uluslararası başarılarla başka markaların da aynı desteği göstereceğine inanıyorum.”
RALLİ BÜTÇELERİ
100 bin euro: Türkiye Ralli Şampiyonası’nda yarışmanın ortalama takım başına yıllık bedeli. (7 yarış)
450 bin euro: Dünya Gençler Ralli Şampiyonası’nda yarışmanın ortalama takım başına yıllık bedeli. (5 yarış)
4 milyon euro: Dünya Ralli Şampiyonası’nın (WRC) yarışmanın ortalama takım başına yıllık bedeli (13 yarış)
“Peki Castrol Ford Team de olmasa, Türkiye’de ralli biter mi?” sorusuna ise Bostancı, çok net bir şekilde şu cevabı verdi; “Ralli tabii ki bitmez, bireysel takımlarla devam eder. Ama bu noktada da olamaz. Çünkü rallinin bugün ihtiyacı olan en önemli şey genç pilotların yetişmesi. Eğer marka çatısı altında bu vizyona sahip takım kalmazsa, uluslararası başarı beklemekte gerçekçi olmaz.”
5 KATEGORİDE RALLİ
Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA) ralli araçlarını 5 ana kategoriye ayırıyor.
Ralli 1 (WRC): Dünyada ralli yarışlarının en üst sınıfı olan ‘Dünya Ralli Şampiyonası’nda (WRC) yer alan araçlar. 500 beygir güce ulaşan bu hibrit araçlar, 4 çeker ve aktif diferansiyelli.
Ralli 2 (WRC2): 300 beygir gücündeki, 4 çeker bu araçlar WRC2 yer alıyor
Ralli 3 (Junior WRC): Gençler WRC Şampiyonası’nda yer alan araçlar. Standard şasi üzerine yapılmış, 4 çeker 250 beygirlik araçlar.
Rally 4: Yaklaşık 200 beygir gücünde önden çekişli araçlar.
Rally 5: Giriş seviyesindeki önden çekiş bu araçlar 150 beygir gücünde.
WRC ARACINI İLK TEST EDEN TÜRK
Dünya Ralli Şampiyonası’nda (WRC) Ford’un Dünya Ralli Takımı’ndan sorumlu olan M-Sport’un İngiltere’deki merkezini ziyaret eden Ali Türkkan, aynı zamanda ralli dünyasının en gelişmiş aracını bugüne kadar test eden ilk Türk pilot unvanını elde etti. 500 beygirin üzerinde güce sahip Ford Puma Hybrid Rally1 aracıyla toprak etaplarda sürüşler gerçekleştiren Türkkan, bu testle birlikte WRC’ye bir adım daha yaklaştı.
BİR ŞAMPİYONLUĞU HER ŞEYİ DEĞİŞTİRİR
Castrol Ford Team Türkiye takımının ve kurucusu Serdar Bostancı’nın geleceğe dair en büyük umudu takımın yıldızı olan genç pilot Ali Türkkan’ın alacağı başarılarda. Takım, Türkiye’yi uluslararası arenada temsil eden genç pilot Ali Türkkan’ın liderliğinde 2024 Dünya Gençler Ralli Şampiyonası’nda (Junior WRC) başarılı bir performans sergileyerek dünya üçüncülüğüne ulaştı. Ekip önümüzdeki sezon bu kategoride şampiyonluğu hedefleyerek Türkiye’ye bir ilk yaşatmayı amaçlıyor. Ali Türkkan yaptığı açıklamada, “Hedefinin önce Junior WRC’de şampiyon olup, 2026 yılında ise WRC’de yarışmak olduğunu söyledi. Bunun için çok çalıştığını belirten genç yetenek, önümüzdeki yıl bir WRC aracı ile yarışmak istediğini de sözlerine ekledi.
26 YILDIR KESİNTİSİZ DESTEK
M-Sport yarış takımının İngiltere’deki merkezinde gerçekleştirilen etkinliğinde Ali Türkkan’ın katıldığı testleri yakından takip eden Castrol Türkiye, Ukrayna ve Orta Asya Genel Müdürü Nilay Tatlısöz, heyecanını paylaşarak, “Castrol olarak 26 yıldır Ford ile Türkiye’de ralliye destek veriyoruz ve vermeye devam edeceğiz. Bugün Castrol, Castrol Ford Team Türkiye ve Türkiye motorsporları adına İngiltere’de önemli bir gün oldu. Genç yaşta önemli başarılara imza atan Ali Türkkan’ın WRC aracıyla gerçekleştiği testi bizzat izlemek önemli ve keyifliydi. Ali Türkkan çok yetenekli ve önü açık bir pilot. Ralli dünyasının en gelişmiş aracını ilk kez bir Türk pilot olarak kullanarak WRC’ye göz kırpıyor olması da sürpriz değil. Castrol olarak Ali gibi genç yeteneklere destek vermekten büyük mutluluk ve heyecan duyuyoruz” dedi.
DÜNYADA 200 MİLYON EURO TÜRKİYE’DE 6 MİLYON EURO
Dünyada ralli sporunun toplam bütçesi 200 milyon euro’yu aşarken, Türkiye’de ise 6 milyon Euro’yu ancak buluyor. Türkiye Ralli Şampiyonası’nda pilot başına ortalama 100 bin euro harcanırken, toplamda bir yılda takımların (50 pilot) harcadığı tutar 5 milyon euro’yu buluyor. Organizasyon olarak da 7 yarış için toplam 1 milyon euro harcanıyor. Yani 1 yılda sadece Türkiye’de düzenlenen ralli için ortalama 6 milyon euro’yu bulan bir yatırım yapılıyor. İngiltere, Finlandiya gibi rallinin popüler olduğu ülkelerde bu yatırım tutarları 10 katına ulaşıyor.
TÜRKİYE’DE İLGİ NEDEN AZALDI?
Türkiye’de ralliye olan ilginin azalmasında birkaç neden öne çıkıyor:
-Yüksek maliyetler ve sponsorluk eksikliği: Türkiye’de sponsorluk desteği sınırlı olduğundan, sporcular ve takımlar yeterli finansal destek bulmakta zorlanıyor.
-Medya ve görünürlük eksikliği: Türkiye’de ralliye olan medya ilgisi sınırlı. Televizyon kanallarında veya sosyal medya platformlarında rallinin yeterince görünür olmaması, sporun geniş kitlelere ulaşmasını engelliyor.
-Yerel destek ve altyapı sorunları: Ralli organizasyonları için güvenli ve uygun parkur alanları bulmak zor olabiliyor.
-Ekonomik durum: Ekonomik dalgalanmalar, insanları bu tip aktivitelere daha az harcama yapmaya yönlendirebiliyor.Ayrıca sermayenin el değiştirmesi de etkiledi.
-Rekabet ve alternatif sporların artışı: Türkiye’de özellikle futbol ve basketbol gibi ana sporlar, medya ve sponsorluk açısından hâlâ büyük bir ilgi görüyor.
Kaynak: patronlardunyasi.com