Merkezi Midyat’ta bulunan Süryani Dernekler Federasyonu (SÜDEF) tarafından alınan karar doğrultusunda Güneydoğu (Turabdin) Süryani Kültür ve Dayanışma Derneği, Midyat’ta Süryanice eğitim verecek bir ilköğretim okulunu açmak için Mardin İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne resmi başvurusunu yaptı.
Başvuru dilekçesine, Ankara 13. İdare Mahkemesi’nin Lozan Anlaşması’na dayanarak, “Süryanilerin okul açabileceği” yönünde verdiği kararını da ekleyen Dernek, Süryanice eğitim verecek bir okul için uygulanacak prosedürün de kendilerine bildirilmesini talep etti.
Konu ile ilgili konuşan Süryani Dernekleri Federasyonu Başkanı Evgil Türker, “Dilekçemizde de 1923 yılındaki Lozan Antlaşmasından doğan haklarımızı yazdık. Azınlıklar olarak 85 yıldır böyle bir hakkımız vardı. Biz bunu yıllardır söylüyoruz, fakat uygulanmadı. Süryanilerin bu hakkı gasp edilmişti. Türkiye’de sadece Ermeniler, Rumlar ve Museviler azınlık olarak dillendiriliyordu. Süryanileri kapsam dışı bırakmışlardı, bu bir haksızlıktı. Geç alınmış bir karardır. Keşke bu hakkımız gasp edilmeseydi. Bu hakkımız olsaydı Türkiye’den ben inanıyorum Süryani göçüde o kadar yoğun ve hızlı olmazdı. O tekçi politikalar Süryanileri göç ettirdi. Süryaniler yurt dışına gitmek zorunda kaldılar” diye konuştu.
“Talebimizin kabul edileceğini tahmin ediyoruz”
Yaptıkları başvuru sonucunu beklediklerini söyleyen Federasyon Başkanı Türker, daha önce İstanbul Beyoğlu Süryani Meryem Ana Kilisesi Vakfı’nın başvurusuna karşı Milli Eğitim Bakanlığı’nın açtığı davayı hatırlattı. Bu davada Bakanlığın, Lozan’da sadece Ermeni, Rum ve Musevilere okul açma hakkı tanındığı tezini savunduğunu belirten Türker, mahkemenin Süryanilerin okul açabileceği yönünde karar verdiğini, bakanlığında buna itiraz etmediğini söyledi. Türker, “Böylece Süryanilerin okul açmaları önünde fiilen hiçbir engel kalmadı. Biz de bu karar istinaden okul açmak için başvurumuzu yaptık” dedi.
“Çocuklar Süryaniceyi kilisede öğreniyor”
Türkiye’den 300 bin Süryaninin yurt dışına göç ettiğini ifade eden Süryani Dernekler Federasyonu Başkanı Türker, şunları söyledi:
“Süryani cemaatimizin büyük bir bölümü yurt dışında yaşıyor. Süryaniler Türkiye coğrafyasından göç etmişler. Budur acı olan. Tabii ki köylerle birlikte şuan Midyat’taki nüfusumuz 4 bini buluyor. Bu okulun açılması için Midyat’ta bir potansiyel var. Midyat merkezde böyle bir okul açılırsa dolar. Şu an çocuklarımız devlet okullarında okuyorlar. Bildiğiniz gibi resmi okullarda herhangi bir Süryanice eğitim verilmiyor. Çocuklarımız Süryanice konuşmayı evde öğreniyorlar. Bunu yanında manastır ve kiliselerde dini ibadetlerimizi de Süryanice yapıyoruz. Bu sebepten çocuklarımız Süryaniceyi öğreniyorlar, ama bu şekilde öğrenenlerin sayısı da çok azdır. Şu an Süryanilerin sadece yüzde 10’u okuma yazma biliyor. Geri kalanları bilmiyor. Çünkü bu hakkımız gasp edilmişti. Bu hakkımız olmadığı için ne biz nede şimdi çocuklarımız Süryaniceyi öğrenemiyor.”
Evgil Türker, okul açma isteklerinin hayata geçmesi durumunda Avrupa ülkeleri’nin kamuoyuna bu durumun olumlu yansıyacağını dile getirerek, “Süryanice’nin 5 bin yıl gibi çok eski bir tarihi var. Aramice’nin, Akadça’nın, Asurca’nın bir devamıdır Süryanice. Bu dilin yaşaması önemlidir. Köklü, kadim bir halkı temsil ediyor bu dil” şeklinde konuştu.