Güney Kore’de milletvekilleri, sıkıyönetim ilan edip, saatler sonra kaldırarak ülkenin son yıllarda yaşadığı en büyük siyasi krizi tetikleyen Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol’ün azledilmesi çağrısı yaptı.
Yoon yerel saatle 23:00’te televizyondan yayımlanan sıkıyönetim ilanında ülkeyi “Kuzey Kore ve devlet karşıtı güçlere karşı savunmak ve özgür anayasal düzeni korumak için sıkıyönetime gerek duyulduğunu” söyledi. Ancak belirli bir tehditten bahsetmedi.
Sıkıyönetim ilanından sonra askerler parlamento binasına kırılan pencerelerden girmeye çalışırken, askeri helikopterler uçtu. Parlamentodaki görevliler, askerleri geri püskürmek için yangın söndürücüler kullandı.
Muhalefetin çağırısı üzerine parlamento binası önünde toplanan eylemciler ve polis arasında da arbede yaşandı.
Bu noktada ordu parlamentonun ve siyasi partilerin faaliyetlerinin yasaklanacağını ve medyanın da sıkıyönetim komutanlığının kontrolü altında olacağını açıkladı.
Ancak sıkıyönetim ilanından saatler sonra 300 üyeli parlamentoda toplanan 190 milletvekili oybirliğiyle sıkıyönetimin kaldırılmasını talep eden bir karar aldı. Karara Yoon’un partisinden 18 milletvekili de destek verdi.
Parlamentonun önünde toplanan kalabalık, milletvekillerinin oylamasını sevinç gösterileriyle karşıladı.
Güney Kore anayasasına göre, parlamento çoğunluğunun talep etmesi halinde sıkıyönetimin kaldırılması gerekiyor.
Parlamentodaki oylamanın ardından sabaha karşı yeniden televizyona çıkan Cumhurbaşkanı Yoon “Biraz önce Ulusal Meclis, sıkıyönetimin kaldırılmasını talep etti ve sıkıyönetim operasyonları için konuşlandırılan ordu birliklerini geri çektik. Ulusal Meclis’in kararını kabul edeceğiz ve kabine toplantısında sıkıyönetimi kaldıracağız” dedi.
Muhalif milletvekillerinden oluşan bir grup, Yoon’un azledilmesi için bugün 72 saat içinde oylanması gereken bir teklif vereceklerini açıkladı.
Gruptaki milletvekillerinden Hwang un-ha “Parlamento derhal cumhurbaşkanının görevden alınmasına odaklanmalı ve en kısa sürede bir azil teklifnii kabul etmeli” dedi.
Yoon’un danışmanları da toplu halde istifa etme önerisinde bulundu,
Kendi partisi kabinesinin istifasını istedi
Cumhurbaşkanı Yoon’un kendi partisi Halkın İktidari Partisi de tüm kabinenin ve Savunma Bakanı Kim Yong-un’un istifa etmesi çağrısı yaptı. Güney Kore’nin en büyük işçi sendikası birliği, Kore İşçi Sendikaları Konfederasyonu Koalisyonu eylem ve Yoon istifa edene kadar grev çağrısı yaptı. Güney Kore’de cumhurbaşkanları parlamentoda üçte ikilik çoğunluğun sağlanmasıyla azledilebiliyor. Daha sonra anayasa mahkemesinde yargılama yapılıyor ve dokuz yargıçtan altısı azil yönünde oy kullanırsa cumhurbaşkanı görevden alınabiliyor.
‘Siyasi saldırıları savuşturmak için bir taktik’
Yoon’un partisi 300 üyeli parlamentoda 108 sandalyeye sahip. Cumhurbaşkanı istifa eder ya da görevden alınırsa, yerine Başbakan Han Duck-soo geçecek ve 60 gün içinde yeni seçimler yapılana kadar cumhurbaşkanlığı görevine vekalet edecek. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de Yoon’ın sıkıyönetimi kaldırmasını memnuniyetle karşıladıkların ısöyledi ve “Siyasi anlaşmazlıkların barışçıl yöntemlerle ve hukukun üstünlüğüne dayalı olarak çözülmesini bekleye devam ediyoruz” dedi. Yoon’un geçtiğimiz aylarda parlamentonun kontrolünü kaybeden hükümeti, muhalefetin iktidarı zayıflatmayı amaçlayan bir dizi yasa tasarısı ve önergesiyle karşı karşıyaydı. Siyasi gözlemciler, Yoon’un siyasi saldırıları savuşturmak için antidemokratik bir taktik olarak sıkıyönetim ilan ettiğini söylüyor.
Yoon Suk Yeol kimdir?
Güney Kore’de Mart 2022 seçimlerinde iktidara gelen Yoon Suk Yeol, bir yıl öncesinde geniş çaplı bir yolsuzluk skandalına dahil olan eski muhafazakar cumhurbaşkanı Park Geu-hye’ye başarılı şekilde açtığı dava ile popülerlik kazandı. Yoon, seçim kampanyası boyunca sık sık pot kırdığı için eski ABD Başkanı Donald Trump’a benzetildi.
Örneğin 1980 yılında düzenlenen bir gösteride protestoculara toplu katliam ile suçlanan eski başkan Chun Doo-hwan için “İyi bir siyasetçi” tanımlamasını kullandı. Güney Kore, gelişmiş dünyada en kötü kadın hakları siciline sahip ülkelerden biri. Yoon ise Cinsiyet Eşitliği ve Aile Bakanlığı’nı yürürlükten kaldıracağını taahhüt etti, ülkedeki düşük doğum oranlarının sebebini giderek yükselen feminist hareketi olarak gösterdi. Yoon, seçim kampanyası boyunca Kuzey Kore’nin olası saldırısına karşı yeni teknolojiler geliştireceğini söyledi.
Ayrıca Kuzey Kore’de Kim Jong-un’un rejimine karşı uygulanan yaptırımları desteklediğini ilan etti. Yoon aynı zamanda Çin’e karşı da daha sert bir tavır almak istediğini söyledi.
Çin’in büyümesini ve bölgedeki hakimiyetini kontrol altında tutmayı amaçlayan ABD Avustralya, Hindistan ve Japonya arasında Quad adıyla bilinen Dörtlü Güvenlik Diyalogu ile daha yakın şekilde çalışmak istediğini de ifade etti.
