Çanakkale’ye yolumuz düştüğünde Çanakkale Şehitler Anıtı’nı görmeden dönmek olmaz. Peki bu muazzam eserin hikayesini hiç dinlediniz mi?
1915 yılında I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Savaşları’nda hayatını kaybeden Türk askerlerin anısına yaptırıldı. Dört ayak ve bir kubbeden oluşan 41,7 metre yüksekliğindeki yapı, Feridun Kip, İsmail Utkular ve Doğan Erginbaş tarafından tasarlandı.
Temeli 17 Nisan 1954 tarihinde atılmış ve 21 Ağustos 1960 tarihinde ziyarete açıldı.
Çanakkale Savaşları tarihimizin en şanlı destanlarından biri.
Çanakkale Şehitler Abidesi de en anlamlı, en büyük ve görkemli anıtlarımız arasında başköşede yer alıyor.
Çanakkale Abidesi’nin hikâyesi ilginç. Savaştan sonra müttefik güçler yani Fransızlar, İngilizler, İtalyanlar, Yeni Zelandalılar, Avusturalyalılar o topraklarda can veren askerleri için anıtlar yaptılar. Biz de yaptık ama diğerlerinin yanında çok ufak kaldı.
Oysa onlar yenilen, biz ise inanılmazı başaran galip taraftık. Üstelik bu topraklar bizim topraklarımızdı.
Durumu Atatürk’e anlatırlar. Hepsinden daha görkemlisi için talimat verir, yerini tarif eder.
Ege ile Marmara’nın birleştiği bir nokta, 40-45 metre yüksekliğinde olsun ve Boğaz’dan geçen herkes görsün, der. Sonra da bekler, bekler ve kısa ömrü bu anıtı görmeye yetmez!
Milliyet kampanyası
Birlik ve beraberliğimiz, yenilmezliğimizin ve 253 bin şehidimizin simgesi olan anıtın projesi 1944 yılında MSB tarafından açılan yarışmayla belirlenir.
Anıt yeri olarak, önce Alçıtepe planlanır, ancak arazinin bozuk ve denize uzak olması nedeniyle vazgeçilir ve daha sonra 50 metre rakımlı Hisar Burnu’nda karar kılınır.
Yapımına 1952’de karar verilir, temeli de 19 Nisan 1954’te atılır. Müteahhitlerin yolsuzlukları, yeterli miktarda para bulunamaması gibi nedenlerle yapımı birkaç defa durma noktasına gelir.
15 Mart 1958’e gelindiğinde sadece gövde kısmı tamamlanabilir ve bitirilebileceğine ilişkin umutlar giderek körelmeye başlar.
Temeli 1954’te atılan Çanakkale Şehitler Abidesinin yapımı 1958 yılında maddi imkansızlıklar nedeniyle durunca, dönemin Milliyet gazetesi sahibi Ali Naci Karacan, Oğlu Ercüment Karacan ve Türk gazeteciliğinin unutulmaz ismi Abdi İpekçi, Milli Türk talebe Birliği’nin çağrılarıyla devreye girerek Milliyet yardım kampanyası başlatır. Bu 3 vatanseverin yıllar süren çabaları ve kampanyaya gelen binlerce desteğin ardından gerekli para toplanır ve Şanlı zaferin Sembolü olan Şehitler Abidesi, 20 Ağustos 1960 tarihinde açılır.
Anıtın kapladığı alan 625 metrekare, sütun sayısı 4, sütunlar arasındaki mesafe 10 metre ve her ayağın ebadı da 7.5×7.5 metre, Anıtın kaidesinden itibaren yüksekliği: 41.70 metredir.
Neleri sembolize ediyor?
Dört sütun üzerine oturtulan abide, milletimizin sağlam temellere dayandığı ve yıkılmaz olduğu anlamını taşıyor.
Uzaktan bakıldığında da Mehmetçik’in M harfi şeklinde gözükmekte ve anıtın tavanına mozaikten Türk bayrağı işlenmiş.
Abidenin dört ayağında, sekiz rölyef bulunmakta. Denize bakan dört tanesi deniz savaşlarını, karaya bakan dört tanesi de kara savaşlarını anlatmakta. 2005’te restorasyondan geçen anıt, 2007’de bulunduğu alana yeni Şehitlik inşa edilerek son şeklini almıştır.
Heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem’in “Yaralı Asker Anıtı”, Metin Yurdanur’un “Mustafa Kemal Çanakkale’de Anıtı” ve 3×45 metre ölçülerinde Çanakkale Savaşlarında kahramanlık olaylarını anlatan bir rölyef anıt, çevresini ihtişamlı bir alana dönüştürdü.
Çanakkale Şehitler Abidesi’nin çevresinde Sembolik Türk Şehitliği, Meçhul Asker Şehitliği, Yaralı Asker Anıtı, Rölyef, Mustafa Kemal Çanakkale’de Anıtı ve Türk Bahçesi bulunmaktadır.
Numberone.com.tr