Kumköy’de çardaklar caretta caretta’ları tehdit ediyor

Antalya’da caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının koruma alanı ilan edilen Kumköy sahilinde, 500’ü aşkın çardak bulunuyor. Yazın iki bini aşkın kişinin kaldığı çardaklardaki baskı nedeniyle caretta caretta yumurtalarının yüzde 56,9’u bozuk çıktı.

Antalya’ya bağlı Aksu ilçesinde bulunan Kumköy sahili geçen yıl mart ayında Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle ‘deniz kaplumbağaları üreme alanı’ ilan edildi. Bu alandaki 500’ü aşkın derme-çatma yapıdan oluşan çardaklar ve kumsalın çöplükler içindeki hali, doğaseverleri isyan ettirdi.

“İÇİNİZE NASIL SİNİYOR?”

Kuş gözlemcisi Gökçe Coşkun, Kumköy sahilindeki sorunu sosyal medya hesabından paylaştı.

Kumsalda karşılaştığı manzara karşısında isyan eden Coşkun, şunları söyledi: “Burası caretta caretta’ların yuvalama yaptığı Kumköy sahilinin son hali. Yazıklar olsun buna göz yumanlara. Tabelada ‘deniz kaplumbağalarının üreme alanındasınız’ yazıyor ve çevresindeki manzara… İçinize nasıl siniyor? Geçen sene burada çok az oba vardı, şimdi ise denizin içine kadar girilmiş. Her şeyi tüketmeyin yeter artık.”

Son yıllarda sayıları ciddi oranda artan çardaklarda yaşayanlar bir de dernek kurdu.

Bölgede 23 yıldır caretta caretta yuvalarının tespiti, yavruların yuvadan çıkışı gibi çalışmaları sürdüren Ekoljik Araştırmalar Derneği’nin (EKAD) raporuna göre, yuvalardaki yumurtaların bozulma oranı da çok yüksek düzeyde çıktı.

“TAMAMI KAÇAK YAPI”

EKAD Başkanı Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Ali Fuat Canbolat, “Kumsalın çok kötü kullanımı nedeniyle su kullanımı, kanalizasyon atıkları, iş makineleriyle çardakların kurulumu sırasında kumsal yapısının değiştirilmesi gibi pek çok neden yumurtaların bozulmasına sebep oluyor. Yuva sayısı fazla ama yavruların yumurtadan çıkış başarısı çok düşük. 2021’de bu kumsala 12 bin 159 yumurta bırakılmış, yüzde 56,9’u bozulmuş. O bölgede denize ulaşan yavru sayısı da yüzde 36,9. Çok düşük bir oran ve 4 bin 485 yavru” dedi.

Kumsaldaki sorunla ilgili Tabiat Varlıkları Genel Müdürlüğü yetkililerine de bilgi aktardığını anlatan Dr. Canbolat, “Haziranda çardakların kurulumu, tadilatı için iş makineleri ve traktörler giriyor ve kumsal darmadağın oluyor. Ayrıca son yıllarda çardak sayısı da o kadar yoğunlaştı ki yer kalmadığından neredeyse denize sıfır çardaklar kuruluyor. Tabii bunların elektrik, su, kanalizasyon hiçbir altyapı sistemi yok, tamamı kaçak yapı” dedi.

Kumköy sahili çardaklarla dolduğu için Serik ilçesi sınırındaki Beşgöz Deresi’nden itibaren doğuda yeni çardakların kurulmaya başlandığına dikkati çeken Dr. Canbolat, bu konuda Serik Belediye Başkanı Enver Aputkan’ı uyardığını söyledi.

“KUMSALDAN ÇARDAKLAR KALDIRILMALI”

Dr. Canbolat, bu sahilde iki temel sorun olduğunu belirterek, “Birinci, o çardaklar nedeniyle kumsalın tahribatı, ikincisi de kullanım aşamasındaki sorunlar ve kullanım sonrası kumsalda bırakılan çöp ve atıklar. Çardakların hem doğusu hem batısı beş yıldızlı otellerle dolu. Böyle bir durumda o insanlara ‘Bu çardakları kaldırın’ demek de beni rahatsız ediyordu” diye konuştu.

Çözümün insanları oradan kovmak olmadığını da dile getiren Dr. Canbolat, şu öneride bulundu:

“Kumköy’deki kumsalın hemen ardında bir patika yol var yolun arkası ormana kadar boş bir alan. Kaplumbağaların yuvalama alanı için en az 50 metre kumsalın boş bırakılması gerekiyor. Dolayısıyla arkadaki boş alan buna uygun ve çardaklar bakanlık ve belediye işbirliğiyle kanalizasyon, elektrik, su gibi alt yapısı da uygun bir imar planı hazırlanıp oraya taşınabilir. Kumsaldaki çardak sayısı o kadar çok artmış ki, bu yaz orada çardaklar için de market bile kurulmuş.”

ÇARDAK SAHİPLERİ DERNEK KURDU

Öte yandan çardaklarda yaşayanların kurduğu Kumköy Koruma Geliştirme ve Yaşatma Derneği Başkanı Abdullah Kaya da “Derneği kurma amacımız caretta caretta’ları korumak ve onların yaşam alanı üzerindeki çardakları daha geri noktalara çekmek. Bu konuda belediye ile iş birliği çalışmaları da yapıyoruz. Burada 30-40 yıldır bölge insanı çardak kuruyor. Kıyı kenar çizgisine uygun belediyeyle işbirliği içinde, caretta caretta yuvalama alanları üzerine artık çardak kurdurmuyoruz ama önceden kurulanlar var ve onları da daha geriye çektirmek için çalışmalar başlattık” dedi.

Numberone.com.tr