Her yıl onlarca sürüngen, memeli ve kuş türünden binlerce yaban hayvanı araç çarpmasına maruz kalarak hayatını kaybediyor. Ancak bu vakaların düzenli bir kaydı tutulmuyor. Bu soruna çözüm üretmek adına “Yırtıcı Kuşları Koruma Hareketi” ekibi CAN YOLU ismini verdikleri bir telefon uygulaması geliştirerek vatandaşların kullanımına açtığını duyurdu. Uygulama, tehlikeli yolların tespit edilmesini hedefliyor.
Geliştirilen uygulamayla telefon kullanıcıları kendi karşılaştıkları vakaları birkaç tuşla kayıt altına alabiliyor. Böylece Türkiye’nin herhangi bir köşesinde araç çarpması sebebiyle hayatını kaybetmiş yaban hayvanlarına araştırmacıların ulaşması da mümkün olacak.
Ücretsiz bir uygulama olan CAN YOLU, açıldığı gibi kullanıcıyı kameraya yönlendiriyor. Vakanın fotoğrafları çekildikten sonra ikinci bölüme geçiliyor. Burada da tek tuşla konum ekleniyor. Yaban hayvanının yaşayıp yaşamadığı ve varsa notlar eklenerek bildirim tamamlanıyor. Toplanan tüm bu bildirimler, Türkiye’de araç çarpması tehdidine maruz kalan canlı türlerini belirlemek, vakalarının yoğun olarak gerçekleştiği “sıcak noktaları” tespit etmek ve bu noktalarda koruma önlemleri almak için kullanılıyor.
YOLLARDA ÖLENLER: BOZ AYI, KUKUMAV, LEYLEK…
Mayıs ayında tanıtımı yapılan uygulama bugüne kadar yüzlerce farklı kullanıcı tarafından indirildi ve memeliden kuşlara, sürüngenlerden böceklere kadar çok sayıda vaka bildirimi yapıldı. Bu vakalar içinde boz ayı, porsuk, tilki gibi büyük memeliler de bulunuyor, kukumav, kerkenez, leylek gibi kuşlar da…
“Çıkış noktamız yırtıcı kuş vakalarını kayıt altına almaktı ancak uygulamayı yayımladıktan sonra gördük ki sadece yırtıcı kuşlar değil, hemen hemen tüm yaban hayvanları araç çarpmasına maruz kalıyor” diyen proje ekibinden kuş gözlemcisi Tora Benzeyen şöyle konuştu:
‘‘Çok daha fazla vakanın meydana geldiğinden eminiz ancak kayıt altına alınmadıkları sürece koruma önlemleri geliştirilemeyecek ve yaban hayvanları hayatını kaybetmeye devam edecek. Can Yolu uygulamasının başarılı olmasının tek bir yolu var, o da çok daha fazla vatandaşın uygulamayı indirip bildirim yapması. Ancak bu şekilde Türkiye’nin geniş coğrafyasında daha büyük bir alanı kontrol edebiliriz. Biliyoruz ki yaptığımız herhangi bir yolculuk sırasında araç çarpmış bir canlıyla karşılaşmamız çok muhtemel. Can Yolu’nu kullanın, bildirim yapın, bu üzücü sahnelerin hiç yaşanmaması için mücadele edenler arasına katılın.”
EKOLOJİK KÖPRÜLER, TÜNELLER VE TABELAMALAR YAPILMALI
Yaban hayvanlarının araç çarpmasına maruz kalması, sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada etkisini sürdüren önemli bir sorun. İyi planlanmış otoyol projelerinde, bu sorunu en aza indirmek için ekolojik geçiş köprüleri ile tünelleri inşa edilmesi, otoyolların çitlenerek hem sürücüler hem de yaban hayvanları için güvenli hale getirilmesi ve tabelama gibi önlemler alınıyor. Türkiye’de ise bu tür önlemler oldukça yetersiz durumda. Sadece KGM sorumluluğunda 68.633 km karayolu bulunuyor.
Yaban hayvanlarının güvenli bir şekilde otoyolları geçmesini sağlayan ve otoyolların böldüğü doğal yaşam alanlarını birbirine bağlayan ekolojik köprülerin sayısının oldukça yetersiz olduğunu söyleyen Benzeyen, “CAN YOLU gib i uygulamalar bu tür koruma önlemlerinin hayata geçirilmesini sağlamak için büyük önem taşıyor. Uygulama aracılığıyla yapılan bildirimler konum bilgilerini de içeriyor. Bu sayede araç çarpma vakalarının yoğun olarak meydana geldiği lokasyonlar belirlenip, koruma önlemleri uygulamak için karar alıcılarla ortak çalışmalar yürütülebiliyor” dedi.
Numberone.com.tr